Farkları anlamak : HTML / XHTML / HTML5 nedir?
Şubat 13, 2019ŞHTML, HTML5 ve XHTML terimleri web tasarımında sıklıkla kullanılmaktadır. Web tasarımında yeni olan çoğu insan bu terimleri kafa karıştırıcı buluyor ve çoğu zaman bu üç kavramdan hangisini seçmesi gerektiğini bilemiyor. Bu tip bir kafa karışıklığını anlayışla karşılamak gerekir çünkü hepsi temelde aynı amaca hizmet eden işaretleme dilleridir. Kargaşayı gidermek için, farklılıklarına ayrıntılı olarak göz atalım.
KONUYA GENEL BİR GİRİŞ : HTML'İN GELİŞİM SÜRECİ
Biçimlendirme Dilleri, bir web sayfası oluşturmak için gereken en temel araçlardır. Her web sayfasında, kullanıcıya gösterilmesi gereken bazı metinler, resimler veya başka tür yapılandırılmış veriler bulunur. Bir web sitesinde işaret olarak nitelenen, yazılı veya görsel bilgilerin kullanıcıya sunulma şeklidir. Bir web sayfasını tasarlarken, farklı kelimeler için farklı yazı tiplerine, farklı metin türleri için farklı renklere ve bunun gibi bazı temel işlevleri gerçekleştirmeye ihtiyaç duyabiliriz. Bunu gerçekleştirirken de tasarımın evrensel olmasını hedefleriz, yani web sayfasının görüntülendiği tarayıcı veya ekran türü gibi teknik özelliklere bakmaksızın aynı görünmesi birincil hedefimizdir. Bu kritik noktalar web sayfalarının kullanıcıya bilgi sunarken uyması gereken ortak bir biçimlendirme dili olmasını gerekli kılar. İşaretleme dilleri temelde kullanıcıya yansıtırken arka planda tagleme mantığı ile çalışır. Tagler sayesinde veri kullanıcıya yapılandırılmış ve organize bir şekilde sunulur.
 |
| World Wide Web'in Babası Tim Berners Lee |
Web sayfaları için en yaygın biçimlendirme dili HTML'dir.World Wide Web'in mucidi Tim Berners-Lee tarafından tasarlanmıştır. HyperText Markup Language (Hiper Metin İşaretleme Dili) anlamına gelen HTML, web sayfalarında kullanılan ilk internet tabanlı biçimlendirme dilidir. HTML'in gelişimine bakacak olursak oldukça hızlı bir şekilde sonraki sürümlerinin piyasaya sürüldüğünü bu sebeple de biçimlendirme dilleri için bir tür standart haline geldiğin söyleyebiliriz. Aşağıda gösterilen tabloda da göreceğiniz üzere, HTML gelişimini adım adım yeni versiyonlarla sürdürmüş olsa da köklü değişikliklere uğramadığından HTML 4.0 a kadar olan sürümleri "HTML" adı ile biliriz.
HTML tarihinin en köklü değişiklerine 2014 yılında HTML5 adını verdiği sürümü ile ulaşacak, bu arada World Wide Web Consortium(W3C) tarafından 1 Kasım 2016 da piyasaya sürülen HTML 5.1 ardından da 14 Aralık 2017 de piyasaya sürülen HTML 5.2 HTML 4 ve önceki sürümlerin kaderini paylaşacak yani toparlayacak olursak HTML in son ve yegane sürümü HTML5 olarak kalacaktır.
Fakat gelin tüm bunlar olmadan önce tarihte bir yolculuk yapalım ve HTML 4.0 ile HTML5 arasına hep birlikte geri dönelim...
HTML5 yayınlanmadan önce, World Wide Web Consortium(W3C) , bazı tarayıcı uyumluluk sorunlarını çözmek için XML(eXtansible Markup Language) biçimine dayalı bir HTML uzantısı geliştirmeye başladı.
Şimdi bir soru daha belirmiş olmalı akıllarda, XML NE?
Bir dip not olarak XML: HTML’e çok benzeyen bir diğer işaretleme dili standardıdır, ancak hata işleme ve biçimlendirmede HTML’den biraz daha katıdır. Bu dilin en temel özelliği kişilerin kendi sistemlerini oluşturabilecekleri, kendi etiketlerini tanımlayarak çok daha rahat ve etkin programlama yapabilecekleri ve bu belirlenen etiketleri kendi yapıları içerisinde standardize edebilecekleri esnek, genişleyebilir ve kolay uygulanabilir bir meta dili olmasıdır. Şimdilik bu kadarını bilmek yeterlidir.
Konumuza tekrar dönecek olursak,ortaya çıkan dile eXtensible HyperText Markup Language anlamına gelen XHTML adı verildi. Bu dil HTML4’e çok benziyordu ancak daha katı kurallar getirildi.
HTML ve XHTML ile HTML5 arasındaki farklar
Şimdi bu dillerin gelişim süreci ve amaçlarına baktıktan sonra, farklılıklarından bazılarını daha ayrıntılı olarak inceleyelim.
HTML vs HTML5
HTML5, önceki HTML sürümlerini geliştirmek ve bazı tarayıcılar arası uyumluluk sorunlarını çözmek için WHATWG olarak bilinen bir grup tarafından geliştirilmiştir.
- HTML5 öncesi sürümlere genel olarak HTML dendiğinden bahsetmiştik.En önemsiz farklılık bu olsa gerek.
- HTML5, ses ve video gibi çeşitli medya biçimleri için etiketler sunarak daha iyi destek sunar. HTML’de bu etiketler yoktu ve üçüncü parti eklentilerine güveniliyordu.
- HTML, JavaScript'in tarayıcıda çalışmasına izin vermiyordu.HTML5, bu sorunu JS Web Worker API'sini tanıtarak çözmüştür. Artık, yerel JavaScript desteği nedeniyle web sayfaları, kullanıcı deneyimini geliştirmek için front-end scriptler kullanılarak daha etkileşimli bir şekilde tasarlanabiliyor.
- HTML5 , e-posta, URL'ler, tarih ve saat, arama vb. yeni input biçimlerini kabul eder.
- HTML5 cihazdan bağımsızdır ve tarayıcı uyumluluğu bakımından önceki HTML sürümlerinden daha iyi bir konumdadır.
- HTML5 ayrıca üçüncü parti eklentileri olmadan konum bulmayı da kolaylaştırır.
- HTML5 ayrıca vektörler ve grafikler için yerel desteğe sahiptir, bu nedenle Adobe Flash gibi üçüncü taraf yazılımlara gerek yoktur.
- Kısacası, HTML5, ek özellikleri ve yeni işlevleri olan HTML'in daha iyi bir sürümüdür.
HTML vs XHTML
XHTML, HTML’nin bir uzantısı olarak geliştirilmiştir. HTML4 ve XHTML arasında pek fazla fark yoktur ve XHTML temelde HTML4'ün daha katı bir sürümüdür.
- HTML4 bazı etiketlerde kapanış tagini göz ardı eder fakat XHTML tüm öğelerin bitiş etiketini içermesini gerektirir. Örneğin HTML4 de kendinden kapalı bir tag olan ve bir alt satıra geçişi belirten <br /> tagi.
Kapanış taginden bahsedelim,
Daha iyi anlamak adına paragraf tagını ele alalım.Bir paragrafın açılış tagi <p> iken kapanış tagi </p> dir. Paragraf olarak gözükmesi istenen metin bu iki tag arasına yazılır böylece aslında bu yazının bir paragraf olduğu işaretlenmiş olur. Kapanış tagleri genellikle ters eğik çizgi(backslash) ile sembolize edilir.
Daha iyi anlamak adına paragraf tagını ele alalım.Bir paragrafın açılış tagi <p> iken kapanış tagi </p> dir. Paragraf olarak gözükmesi istenen metin bu iki tag arasına yazılır böylece aslında bu yazının bir paragraf olduğu işaretlenmiş olur. Kapanış tagleri genellikle ters eğik çizgi(backslash) ile sembolize edilir.
- HTML4, bazı öğelerin üst üste binmesine izin verir fakat XHTML hiçbir öğenin üst üste gelmesine izin vermez.(Div diye özetleyeyim)
- Attribute değerleri konusunda da XHTML ve HTML fikir ayrılığına düşmüş gibi görünüyor.Font size örneğini ele alalım.XHTML de nümerik bir değer dahi olsa belirtilmesi gereken font size HTML de belirtilemez.Genelde HTML de attribute lara değer atamasına da yapılmaz.
- HTML de attiributeler minimize edilemez.
Yukarıdakiler daha önemli farklılıklar olsa da, bahsedilmemiş bazı çok ince farklılıklar da mevcuttur ancak karşılaşılmaları çok nadirdir. Daha fazla bilgi için XHTML belgelerine göz atmanızı tavsiye ederim. XHTML'in HTML'deki bazı özellikleri bir araya getirerek bazı sorunları çözmek için tasarlandığı söylenebilir.
HTML5 vs XHTML
XHTML ve HTML büyük ölçüde aynı olduğundan, XHTML ve HTML5 arasındaki farklar, HTML4 ve HTML5 arasındaki farklarla aynıdır. Ancak, HTML5 ve XHTML arasındaki daha ince farklardan bazıları şunlardır:
- XHTML büyük / küçük harfe duyarlı olmasına rağmen, HTML5 değildir.(aynı zamanda HTML de büyük / küçük harf duyarlı değildir).
- HTML5'in XHTML ve HTML'den çok daha basit bir doctype yapısı vardır.(Doctype tarayıcıya verileri nasıl yorumlayacağını anlatır.)
- HTML5 tüm tarayıcılarla uyumluyken, XHTML değildir.
- HTML5, HTML4'ün izlerini takip ederken, XHTML'den daha katıdır.
- HTML5, tabletler ve telefonlar gibi mobil cihazlar için daha uygunken, XHTML bilgisayar ekranları için uygundur.
SONUÇ
Sonuç olarak üçü de, her birinde diğerlerinde bulunmayan bazı özelliklerinde bulunduğu işaretleme dilleridir.XHTML, HTML4'e XML'in bazı özellikleri dahil edilerek daha iyi bir sürümü olarak tasarlanmışken, HTML5, her ikisinden de daha iyi bir dil olarak ortaya çıktı ve birçok önemli özelliğin eklenmesi nedeniyle günümüzde en yaygın kullanılan güncel dil haline geldi.
Web tasarımında yeni bir başlangıç yapıyorsanız, HTML4 ve XHTML artık önerilmemektedir. Farklı tarayıcılarda daha iyi sonuçlar yakalaması veyaygın kullanımı nedeniyle HTML5’in öğrenilmesi daha anlamlıdır.
0 yorum